Według najnowszych analiz zebranych w raporcie PLGBC Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego „Szacowanie śladu węglowego budynków – Mapa drogowa dekarbonizacji budownictwa do roku 2050” budynki odpowiadają za ok. 38% światowych emisji CO2, przy czym 28% pochodzi z ich eksploatacji, a pozostałe 10% spowodowane jest zużyciem energii niezbędnej do produkcji materiałów i technologii wykorzystywanych w budownictwie. Dlatego budynki powinny być skonstruowane z bezpiecznych dla nas i środowiska materiałów, a przestrzeń, którą zapewniają, pozytywnie wpływać na nasze samopoczucie. Gwarancją spełnienia powyższych warunków są certyfikacje wielokryterialne, które można uznać za jedne z najważniejszych wyznaczników zrównoważonego budownictwa.
Cele esg firm a rynek nieruchomości
– Nowe regulacje, rosnące koszty operacyjne i większe oczekiwania ze strony interesariuszy to czynniki tworzące nowe wyzwania, ale także nowe możliwości dla sektora nieruchomości komercyjnych. W ślad za oczekiwaniami najemców i koniecznością raportowania pozafinansowego rośnie popyt na zielone certyfikaty. W CBRE dostrzegamy także widoczną na rynku potrzebę renowacji budynków i podwyższenia dotychczas posiadanego poziomu oceny nieruchomości. Coroczny Raport CBRE pt. Is sustainability certification in Real Estate really worth it 2022 potwierdza, że popyt na certyfikowane budynki wzrósł w ostatnich 2 latach, a spełnianie kryteriów zrównoważonego rozwoju przez te obiekty podnosi wartość uzyskiwanych czynszów i zmniejsza ryzyko pustostanów. Wskazuje to na rosnącą potrzebę wiarygodnego i wielokryterialnego poświadczenia wydajności budynków w aspektach ESG (E – environmental, S – social, G – governance) oraz spodziewany dalszy wzrost popytu na certyfikaty dla zrównoważonych budynków – podkreśla Anna Jarzębowska, zastępca dyrektora oraz szefowa zespołu doradztwa ESG w ramach zespołu Strategic Consulting w CBRE.
Źródło: PLGBC Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, Zrównoważone certyfikowane budynki, 2023.
Rozwój rynku certyfikacji wielokryterialnych
Od kilku lat polski rynek certyfikacji wielokryterialnych intensywnie się rozwija, co przedstawia coroczna analiza certyfikowanych budynków prowadzona przez PLGBC. Najnowsza odsłona raportu „Zrównoważone certyfikowane budynki” opracowana jest na podstawie danych za okres marzec 2022 – marzec 2023.
W porównaniu z poprzednim rokiem nastąpił wzrost certyfikowanej powierzchni użytkowej nieruchomości o 27% – obecnie wynosi ona już 36 mln m2. Największy przyrost certyfikowanych powierzchni odnotowano w certyfikacji BREEAM – 31% w skali roku, głównie dzięki dynamicznym wzrostom w sektorze magazynowym. W analizowanym okresie po raz pierwszy zostały przyznane dwa precertyfikaty autorskiej certyfikacji PLGBC – Zielony Dom, dla budynków o łącznej powierzchni 13 300 m2. Wart uwagi jest również brak nowych certyfikacji w systemach DGNB i HQE.
Najwięcej obiektów certyfikowanych jest w systemie BREEAM (82%), który od wielu lat pozostaje liderem polskiego sektora tego rynku. Duży wzrost nowych certyfikacji w tym systemie spowodował znaczące zmniejszenie udziału wszystkich pozostałych. Wyjątkiem jest wspomniany Zielony Dom, który choć dopiero debiutował, to już osiągnął 1,6% udziału rynku.
Jednym z parametrów, który przedstawia obraz polskiego rynku certyfikacji, jest udział powierzchni nowych i istniejących. W przypadku nowych obiektów proces certyfikacji prowadzony jest już podczas etapu planowania inwestycji, dzięki czemu można być pewnym, że spełnione zostały najbardziej ambitne wytyczne stawiane zrównoważonym budynkom. Obecnie udział nowo powstających na polskim rynku certyfikacji wynosi 65% (istniejących zaś 35%), co świadczy o bardzo wysokim standardzie nowych budynków.
Źródło: PLGBC Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, Zrównoważone certyfikowane budynki, 2023.
Źródło: PLGBC Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego, Zrównoważone certyfikowane budynki, 2023.
Certyfikacja w poszczególnych branżach
Jeśli się zestawi liczbę certyfikowanych budynków pod względem poszczególnych branż, to można zauważyć, że od kilku lat następuje spadek udziału obiektów biurowych. Należy zaznaczyć, że to właśnie one dały początek erze certyfikacji wielokryterialnych w Polsce. W tym zestawieniu nadal są liderem i stanowią ponad 42% wszystkich certyfikowanych nieruchomości. Na kolejnym miejscu znajdują się obiekty logistyczne i przemysłowe, których liczba intensywnie wzrasta – stanowią one już 33%. Od kilku lat zwiększa się również udział sektora mieszkaniowego, który w bieżącym zestawieniu przekroczył nieco 10%.
Podział branżowy wygląda nieco inaczej, jeśli zestawi się powierzchnię użytkową certyfikowanych budynków. Po raz pierwszy liderem są tu obiekty logistyczne i przemysłowe, które obecnie stanowią niemal 45% wszystkich powierzchni certyfikowanych. Wynika to m.in. ze znaczącego – blisko 56-procentowego – rocznego przyrostu powierzchni tych obiektów, co z kolei było przyczyną największego spadku udziału powierzchni biurowych – aż o ponad 16% (obecnie zajmują one ok. 1/3 wszystkich certyfikowanych powierzchni). Zauważalny jest również spadek udziału powierzchni handlowych – o mniej więcej 3% w skali roku.
Innym istotnym parametrem, dzięki któremu można ocenić poziom zaawansowania polskiego rynku certyfikacji, jest udział nowoczesnych powierzchni – te znajdujące się w budynkach biurowych w ponad 90% są już certyfikowane, co w porównaniu z poprzednim okresem stanowi wzrost o ok. 3%. W Warszawie prawie 100% nowoczesnych biurowców jest certyfikowanych. Pierwszy raz udział certyfikowanej powierzchni magazynowej w stosunku do całkowitej nowoczesnej powierzchni magazynowej przekroczył połowę i wynosi 55%, co więcej – od 2021 r. obserwowany jest tu wzrost o mniej więcej 14% w skali roku. Coraz lepiej kształtuje się również sytuacja w przypadku nowoczesnej powierzchni handlowej, która obecnie w 59% jest certyfikowana, a w porównaniu z poprzednim rokiem jest to wzrost o 5%.
Nie należy również zapominać o certyfikacji budynków mieszkalnych, która od 2020 r. cieszy się coraz wyższym zainteresowaniem. W analizowanym okresie nowe certyfikaty przyznano 53 obiektom, co stanowi wzrost o 45% w skali roku. Największy roczny przyrost w tym zakresie obserwowany jest w systemie BREEAM i Zielony Dom, w których certyfikowano praktycznie równą liczbę budynków – odpowiednio 26 i 27.
Ciekawym zestawieniem jest również podział według lokalizacji. Niezmiennie najwięcej z nieruchomości (niemal 40%) znajduje się w województwie mazowieckim, choć od 2020 r. obserwowany jest nieznaczny spadek tego udziału o średnio 2,5% w skali roku.
O dużym zainteresowaniu certyfikacjami budynków w Polsce świadczy również sytuacja na tle Europy Środkowo-Wschodniej, to w naszym kraju bowiem znajduje się ponad 46% wszystkich takich obiektów z tego obszaru.
Podsumowanie
Zrównoważone budownictwo to nie tylko stosowanie materiałów o niskim wpływie na środowisko, lecz także zapewnienie ich trwałości i wysokiego komfortu użytkownika w całym cyklu życia budynku.
Powyższe analizy wskazują, że Polacy chcą przebywać w przyjaznych przestrzeniach, a zrównoważone budownictwo nabiera coraz większego znaczenia. Intensywny przyrost certyfikowanych nowoczesnych powierzchni świadczy o wysokiej odpowiedzialności inwestorów, a także o rosnącej świadomości użytkowników.
Szczegółowe analizy dotyczące poszczególnych systemów certyfikacji wielokryterialnych, tj. BREEAM, LEED, DGNB, HQE, Zielony Dom, GBS i WELL, można odnaleźć w raporcie PLGBC „Zrównoważone certyfikowane budynki”.
