Ostatnie dane nie obejmują jeszcze - z wiadomych względów - końcówki roku, ale z informacji, którymi już dysponuje Główny Urząd Statystyczny wynika, że w najbardziej kryzysowym roku od wielu lat - przez 10 miesięcy od stycznia do końca października - firmy deweloperskie oddały więcej mieszkań niż rok wcześniej.
Podaż mieszkań wzrosła w analizowanym okresie o 6,1 proc. rok do roku, przy czym podaż mieszkań przeznaczonych stricte na sprzedaż lub wynajem była nawet wyższa. Jak podaje GUS: “deweloperzy przekazali do eksploatacji 114,1 tys. mieszkań - o 9,3% więcej niż w analogicznym okresie 2019 r., natomiast inwestorzy indywidualni – 59,3 tys. mieszkań, tj. o 5,4% więcej”
Przeciętne mieszkanie (w budownictwie indywidualnym i przeznaczonym na sprzedaż) oddane w ciągu ostatnich 10 miesięcy miała 88,7 mkw. powierzchni użytkowej. To nieco więcej niż rok wcześniej, gdy przeciętne mieszkanie miało 88,6 mkw (133,8 mkw. w budynkach jednorodzinnych, 53,1 mkw. - w wielorodzinnych).
Strachy na lachy?
Z danych GUS wynika więc, że po trzech kwartałach roku budownictwo nadal jest mocno rozpędzone. Czy więc firmy deweloperskie faktycznie nie przestraszyły się pandemii?
Dane za pierwszą połowę roku, a więc obejmujące najbardziej kryzysowy czas jeśli chodzi o zatrzymanie gospodarki pokazują, że mocno hamowała również branża deweloperska. Co prawda w ciągu 6 mcy deweloperzy oddali do użytku o ponad 6 proc. mieszkań więcej niż przed rokiem, to jednak spadła liczba pozwoleń na budowę i bardzo mocno - liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto. Jeśli chodzi o pozwolenia i zgłoszenia budowy - tych było mniej o 6 proc. względem analogicznego okresu roku ubiegłego, natomiast liczba mieszkań przeznaczonych na sprzedaż lub wynajem, których budowę rozpoczęto zmniejszyła się aż o 20 procent.
Widać więc, że w początkowym okresie pandemii hamowanie z inwestycjami było mocne. Z pewnością większy spadek liczby budów, które rozpoczęto wynikał w dużej mierze bezpośrednio z zarządzonego wówczas lockdownu, który stopował inwestycje.
W porównaniu do wiosny dane obejmujące również i jesień do końca października, pokazują że nastroje się poprawiały i zakres prowadzonych inwestycji się zwiększał. W ciągu 10 miesięcy roku liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto była co prawda mniejsza niż w tym samym okresie roku ubiegłego, ale już nie o 20 a o nieco ponad 10 proc. To oczywiście ciągle wyraźny spadek dynamiki po stronie podaży, ale też widać, że w trakcie „pandemicznego” roku liczba inwestycji rosła. Jeśli chodzi o wydane pozwolenia na budowę: tu akurat mamy utrzymanie, a nawet pogłębienie tendencji z jesieni. Liczba wydanych pozwoleń w ciągu 10 mcy roku spadła o 9 proc. rok do roku.
Zachować równowagę
Ostatnie dane wskazują więc, że mimo wszystko branża deweloperska będzie starała się ograniczać front robót i podaż mieszkań. Z czego to może wynikać? Deweloperzy w ten sposób próbują uniknąć nadpodaży i zmiany cen. Zakładając, że jednak popyt będzie mniejszy, reagują ograniczeniem po stronie podaży. W ten sposób - przy zachowaniu równowagi między podażą i popytem uda się utrzymać ceny na dotychczasowych poziomie.
W kryzysowym roku 2020 ceny mieszkań w największych miastach nie tylko nie spadały, ale rosły. Z danych NBP za III kw. 2020 wynika, że na rynku pierwotnym stawki za 1 mkw. mieszkania wzrosły we wszystkich wiodących miastach.
W Warszawie 1 mkw. nowego mieszkania w III kw. 2020 kosztował średnio już 10184 zł, więcej o 700 zł w porównaniu do wcześniejszego kwartału i więcej aż o 1000 zł w porównaniu do tego samego okresu rok wcześniej.
W Krakowie średnia cen w III kw. 2020 wynosiła 8838 zł i była o 1050 zł wyższa niż rok wcześniej. W Gdańsku za nowe mieszkania płaciło się 9000 zł - o 500 zł więcej niż rok wcześniej. We Wrocławiu z kolei skala podwyżek rok do roku wyniosła średnio 460 zł na metrze kwadratowym. Za 1 mkw. mieszkania płaciło się tam w analizowanym okresie 8100 zł.
Podsumowanie
Jeśli więc wziąć pod uwagę same ceny jako pewne odbicie sytuacji rynkowej, można powiedzieć, że na rynku mieszkaniowym dewastującego wpływu pandemii na razie nie widać. Byłby to jednak obraz nieprawdziwy. Należy pamiętać, że rynek nieruchomości reaguje z opóźnieniem na procesy gospodarcze. Duża podaż mieszkań na pewno wynikała z faktu, że firmy zostały zaskoczone kryzysem na etapie silnej hossy na rynku, gdy popyt był bardzo mocny, ceny mocno też rosły, podobnie jak podaż. Widoczne w danych GUS ograniczenie pozwoleń na budowę pokazuje, że jednak branża przygotowuje się na spowolnienie. Ograniczenie podaży ma być reakcją na zmianę sytuacji rynkowej.
