Z danych firmy Savills wynika, że ubiegłoroczny wolumen transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego był o 10% niższy niż w 2019 roku. Niemniej jednak już wcześniej widoczna była dość silna korelacja pomiędzy cenami nieruchomości a aktywnością w zakresie sprzedaży i najmu zwrotnego, która przekłada się na wzrost liczby transakcji zawieranych w tej formule, gdy stopy kapitalizacji ulegają kompresji. Według Savills, obecnie jest bardzo dobry czas na zawieranie transakcji sale and leaseback, ponieważ rosnące ceny nieruchomości zachęcają właścicieli zajmujących je na własne potrzeby do sprzedaży aktywów, a dodatkowo możliwości inwestowania na rynku są mocno ograniczone.
„Coraz silniejsza presja na zwiększenie płynności przez firmy w celu poprawy wyników finansowych lub dokonywania akwizycji obecnie i po zakończeniu pandemii Covid-19 przyczyni się w 2021 roku do wzrostu popularności transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego. Przewidujemy, że w drugim półroczu zostanie zawarta rekordowa liczba tego typu transakcji. Oferty sprzedaży spotkają się z dużym zainteresowaniem inwestorów dysponujących coraz większym kapitałem i poszukujących aktywów generujących przychody w dłuższej perspektywie, które zapewniałyby środki na pokrycie zobowiązań” – mówi Oli Fraser Looen, współdyrektor działu doradztwa inwestycyjnego w regionie EMEA, Savills.
Logistyka liderem
W ujęciu sektorowym logistyka nadal zyskuje na popularności dzięki ekspansji handlu elektronicznego.
„Silna konkurencja na rynku, w warunkach ograniczonej podaży produktów inwestycyjnych, spowodowała spadek stóp kapitalizacji w głównych lokalizacjach o ok. 312 pb do poziomu 3% na przestrzeni ostatnich 10 lat. Aby utrzymać udział w rynku, wiele firm z branży e-commerce musi zainwestować duże środki w zabezpieczenie strategicznej lokalizacji, rozwój strategii omnichannel czy też integrację procesów automatyzacji. Z tego względu transakcje sprzedaży i najmu zwrotnego są biznesowo uzasadnione w przypadku niektórych właścicieli nieruchomości logistycznych zajmujących je na własne potrzeby” – mówi Lydia Brissy, dyrektor w dziale badań rynków europejskich, Savills.
W efekcie wartość transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego na europejskim rynku nieruchomości logistycznych systematycznie rosła od końca 2013 roku i w ubiegłym roku osiągnęła rekordowy poziom 3,4 mld euro, tj. ok. 15% więcej niż w roku 2019. Jednocześnie wolumen transakcji inwestycyjnych na tym rynku wzrósł tylko o 4%, co potwierdza, że niewielka podaż hamuje aktywność inwestycyjną w tym sektorze.
Transakcje sprzedaży i najmu zwrotnego w sektorze nieruchomości handlowych dotyczyły głównie sieci supermarketów i hipermarketów, przy czym branża spożywcza okazała się odporna na wprowadzane w poszczególnych krajach obostrzenia związane z lockdownem. Ta odporność przyciągnęła uwagę inwestorów zainteresowanych utrzymaniem ekspozycji w sektorze handlowym, co spowodowało kompresję stóp kapitalizacji dla supermarketów. Średnie stopy kapitalizacji dla najlepszych supermarketów w Europie spadły o 14 pb w latach 2019-2020, podczas gdy dla najbardziej atrakcyjnych centrów handlowych wzrosły w tym czasie o 39 pb.
W sektorze nieruchomości biurowych, pomimo silnej kompresji stóp kapitalizacji obserwowanej od roku 2009 (średnio o 270 pb w największych miastach europejskich), wolumen transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego wzrósł tylko nieznacznie od 2013 roku. Niemniej jednak w ubiegłym roku wartość transakcji inwestycyjnych tego typu na rynku biurowym wyniosła 3,4 mld euro.
„Wprawdzie rola sektora biurowego została zrewidowana w ostatnich 12 miesiącach, jednak warunki najmu dla większości najemców biur nie uległy zmianie. Sprzedaż i najem zwrotny to jedna z opcji umożliwiających większą elastyczność, ale potencjalni inwestorzy będą zainteresowani oceną zarówno lokalizacji, jak i kondycji sektora danego najemcy oraz jego wiarygodności przed podjęciem decyzji o zakupie” – dodaje Lydia Brissy.
Po pierwsze lokalizacja
Pod względem liczby dużych transakcji tytuł lidera przypadł Francji, gdzie na szczególną uwagę zasługuje sprzedaż budowanego obecnie obiektu Harmony, w którym będzie się mieścić siedziba firmy Engie. Na drugim miejscu uplasowały się Niemcy, gdzie na wolumen transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego największy wpływ miała sprzedaż siedziby Hamburg Commercial Bank grupie Signa oraz sprzedaż budynku Random House, należącego do Bertelsmann, firmie inwestycyjnej Allianz Real Estate.
Wartość transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego w Holandii wzrosła niemal trzykrotnie w ubiegłym roku, głównie za sprawą zbywania wielu obiektów przez firmy logistyczne, w tym sprzedaży należącego do DSV magazynu o powierzchni 115 tys. m kw. firmie Savills IM. Niemniej jednak największą transakcją tego typu w ubiegłym roku było zbycie portfela supermarketów Jumbo.
W Wielkiej Brytanii aktywność na rynku transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego również napędzał przede wszystkim sektor logistyczny, ale aktywne pod tym względem były także sieci supermarketów, zwłaszcza Waitrose, oraz LondonMetric.
Trend dociera do Polski
„Na przestrzeni ostatnich dwóch lat zaobserwowaliśmy w Polsce wzrost świadomości właścicieli nieruchomości dotyczący możliwości sprzedaży i najmu zwrotnego. Dostrzegają oni korzyści wynikające z tego rozwiązania, które umożliwia im szybszą ekspansję w naszej wciąż dynamicznie rozwijającej się gospodarce. Również inwestorzy zainteresowani aktywami z umowami najmu typu net lease mogą szybko zrealizować tego typu transakcje, co jest szczególnie atrakcyjne dla firm, które w przeciwnym razie musiałyby uzyskać finansowanie zewnętrzne w często wolniej działających bankach. By właściciel nieruchomości mógł z sukcesem zrealizować transakcję sprzedaży i najmu zwrotnego musi móc pochwalić się dobrymi wynikami finansowymi, być później wiarygodnym najemcą oraz sam obiekt musi być atrakcyjny dla inwestora” – mówi Łukasz Fromiński, dyrektor w dziale doradztwa inwestycyjnego, Savills Polska.
„Pomimo presji spadkowej na stopy kapitalizacji we wszystkich regionach, Polska nadal zyskuje dzięki znacznej i atrakcyjnej różnicy w cenach w porównaniu z Europą Zachodnią. Z tego względu kupując obiekt w ramach transakcji sprzedaży i najmu zwrotnego w Polsce można nabyć nieruchomość często z takimi samymi najemcami korporacyjnymi, jak w Europie Zachodniej, ale uzyskać znacznie lepsze stopy zwrotu” – dodaje John Palmer, dyrektor zespołu doradztwa inwestycyjnego w sektorze nieruchomości magazynowych i przemysłowych, Savills Polska.
